Om Jotika Hermsen (1932) kun je niet heen in boeddhistisch Nederland. Maar voordat ze Jotika werd, leidde ze nog drie andere levens. Ze kwam ter wereld als Jo, oudste boerendochter in een groot rooms-katholiek gezin. Van haar 21ste tot haar 43ste was ze kloosterzuster Marie-Louise, die als eerste non de Sociale Academie deed, maatschappelijk werkster werd en later de leiding kreeg over de laatste, opstandige jonge zusters. Als Joke werd ze in 1978 leidster van de therapeutische cocounselinggemeenschap in Nederland. Dat combineerde ze met een baan als docente aan een feministische opleiding voor welzijnswerksters. Pas zo’n dertig jaar geleden werd ze Jotika: leidinggevende in een Amsterdamse tempel, boeddhistisch non − op haar eigen voorwaarden − en gelauwerd meditatielerares.
De rode draad in al deze levens is dat ze altijd contemplatief − beschouwend − midden in de wereld heeft gestaan, om van betekenis te zijn voor anderen. In al haar levens was ze waarheidszoeker en pionier. Als meditatielerares maakte ze het boeddhisme toegankelijker voor vrouwen en slaat ze een brug met het christendom.
Voor deze biografie sprak ik uitvoerig met Jotika Hermsen en met ruim veertig mensen om haar heen. Ik kreeg toegang tot Jotika’s persoonlijke archief en putte uit historische bronnen. Daarmee schetst dit boek ook een beeld van bijna een eeuw levensbeschouwelijke ontwikkelingen in Nederland.
Jotika Hermsen. De vier levens van een spiritueel pionier verscheen op 20 september 2024 bij uitgeverij Samsara. Het telt ruim 350 pagina’s en kost € 29,99.
Uit de recensies
Marije Verbeek in Trouw: ‘Waarom is niemand eerder op het idee gekomen om het interessante leven te beschrijven van deze vrouw? Hermsen was verre van onwillig, ze is bewonderenswaardig openhartig.’
Diane Kooistra op Hebban.nl: ‘Een inspirerende biografie die leest als een roman. De schrijfstijl is toegankelijk, open en direct. Het boek heeft diepgang en geeft stof tot nadenken.’
Diana Vernooij op Nieuwwij.nl: ‘Verslag van een rijk vrouwenleven en een blik in de geschiedenis van actieve vrouwelijke spiritualiteit in Nederland. Frieda Pruim is er goed in geslaagd alle kanten te belichten en tegelijkertijd een soepel lezende biografie te schrijven. Dit prachtige boek is een terecht eerbetoon aan een heel bijzondere vrouw.’
Dick Verstegen op Bodhitv.nl: ‘Jotika Hermsen is een parel aan het boeddhistisch firmament in Nederland. Haar biografie laat daarover geen misverstand bestaan. Het boek is zorgzaam en met oog voor detail geschreven. Het is van historische betekenis, al was het maar vanwege Jotika’s vier pionierende levens in één bestaan. Maar de betekenis gaat dieper. Want haar leven zie ik ook als de belichaming van een tijdsgewricht waarin de ontwikkeling naar religie van het hart onstuitbaar vorm gaat krijgen.’
Jotika in de media
Recensie biografie van Marije van Beek in Trouw, 12 februari 2025
Filmpje van boekpresentatie op YouTube
Recensie biografie van Diane Kooistra op Hebban.nl, 21 november 2024
Jotika Hermsen bij De verwondering, 6 oktober 2024
Recensie biografie van Diana Vernooij op Nieuwwij.nl, 20 september 2024
Recensie biografie van Dick Verstegen op Bodhitv.nl, 19 september 2024
Jotika Hermsen bij Boeddha in de polder, 4 januari 2024
Interview in Trouw bij Jotika’s negentigste verjaardag, 28 juli 2022
Kijken in de ziel: religieuze leiders, zomer 2018
Documentaire bij Jotika’s tachtigste verjaardag, 9 september 2012
RodeRups